Radyoaktif elementler

Radyoaktif – Yönerge

Radyoaktif  madde: Bir elementin atom çekirdeğinde proton sayısından fazla nötron varsa kararsız bir atomik yapı oluşur. Bu sözde kararsız atomlar bozunduklarında alfa, beta, X veya gama gibi çeşitli radyasyonlar yayarlar. Bu maddelerin tamamı radyoaktif maddelerdir.

Radyoaktif elementler;

  • Aktinyum
  • Amerikyum
  • Aynştaynyum
  • Berkelyum
  • Fermiyum
  • Kaliforniyum
  • Küriyum
  • Lavrensiyum
  • Mendelevyum
  • Neptünyum
  • Nobelyum
  • Plütonyum
  • Protaktinyum
  • Toryum
  • Uranyum

RADYOAKTİF – YÖNERGE

RADYOAKTİF MADDE İÇEREN PAKETLERİN HAVAALANLARINDA GEÇİCİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNERGE

Amaç

MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı, havayoluyla taşınan radyoaktif madde içeren paketlerin havaalanlarında geçici depolanması hususunda, Radyoaktif Madde Geçici Depolama İzin Belgesi verilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Ticari araç kullananlar için Src Belgesi eğitimleri verilmektedir.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu yönerge;1 Kasım 2011 tarih ve 28102 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 655 Sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın, Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesinin (e) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Yönergede geçen;

a) Acil Müdahale Yardım Planı: Radyoaktif madde içeren paketlerin taşıma ve depolanmasında, herhangi bir kaza olması durumunda yapılması gereken iş ve işlemleri ve izlenmesi gereken yöntemleri açıklayan planı,

b) AFAD: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezini,

c) Bulaşma: Bir paketin yüzeyinde beta ve gama yayıcılar ile düşük seviyeli zehirleyici alfa yayıcıları için 0.4Bq/cm2, diğer tüm alfa yayıcılar için 0.04 Bq/cm2 değerini aşan radyoaktif maddenin varlığını,

ç) İdare: Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünü,

d) IATA-DGR: Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliğinin Tehlikeli Maddeler Kurallarını,

e) Kontaminasyon Monitörü: Radyasyon analiz cihazını,

f) Radyasyon Ölçüm Cihazı: Radyasyon doz hızı ölçümünde kullanılan taşınabilir radyasyon ölçüm cihazını,

g) Radyasyondan Korunma Görevlisi: Tehlikeli bir durum söz konusu olduğunda, yapılması gereken iş ve işlemlere dair Radyasyondan Korunma Programı kapsamında eğitim aldığını belgelendiren kişiyi,

ğ) Radyoaktif Madde İçeren Paket: Radyoaktif maddenin dağılıp saçılmasını ve sızmasını önleyecek şekilde özel olarak tasarlanmış ve imal edilmiş mahfaza ile bunun içindeki radyoaktif madde ile ilgili işaret, etiket, plaka ve belgeyi içeren taşıma kabını,

ı) TAEK: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,

ifade eder.

Antrepo veya Depo İşleticisinin, İdareye İbraz Etmesi Gereken Belgeler ve Başvuru Şartları

MADDE 4- (1) Havaalanlarındaki antrepo veya depolara radyoaktif madde içeren paketlerin geçici olarak depolanması için izin belgesi almak üzere İdareye yapılacak başvuruda aşağıdaki belgeler sunulacaktır.

a) Başvuran kuruluş yetkilisi ve Radyasyondan Korunma Görevlisi tarafından imzalanmış ve kaşelenmiş Başvuru Formu ( Ek:1).

b) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen Antrepo veya Geçici Depolama Açma ve İşletme İzin Belgesinin bir nüshası.

c) Aşağıdaki tablo esas alınarak, Antrepo veya Depo İşleticisinin, çalışanlar için maruz kalınacak yıllık dozun toplum üyesi kişiler için belirlenmiş olan 1 mSv değerini geçme olasılığı bulunan alanların, Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği gereğince, TAEK’ten alınan belge nüshası.

Yıllık 1 mSv değerinin aşılmasına sebep olacak paket sayısı ve paket tipleri aşağıda belirtilmiştir.

Paket Sınıfı Paketlerden 1 m uzaklıkta ve 30 dakika meşguliyet süresi dikkate alınarak belirlenmiş asgari paket sayısı
I-Beyaz 4,000
II-Sarı 200
III-Sarı 20

Tabloda belirtilen değerleri aşmayan durumlarda TAEK’ten belge alma şartı aranmaz. Bu durumda, Antrepo veya Depo İşleticisi, radyoaktif madde içeren paket sayılarının tablodaki değerleri geçmeyeceğine dair taahhütname verecektir.

ç) Radyasyondan Korunma Görevlisine ait, TAEK veya TAEK tarafından yetkilendirilen kuruluşlar tarafından verilmiş radyasyondan korunma eğitim belgesi.

d) Antrepo veya Depo İşleticisi tarafından hazırlanmış radyasyondan korunmaya dair Acil Müdahale Yardım Planı.

e) İdare tarafından belirlenen belge ücretinin yatırıldığına dair dekontun bir nüshası.
(2) Belge almak isteyen kuruluşun yerine getirmesi gereken şartlar:

a) Süresi içerisinde kalibrasyonu yapılarak sertifikalandırılan bir adet taşınabilir radyasyon doz hızölçer (alfa, beta ve gama radyasyonunu ölçen) ve bir adet radyoaktif bulaşma ölçüm cihazını bulundurmak.

b) Depolama alanı içerisinde radyasyon seviyesinin izlenmesi için Alarmlı Alan İzleme Cihazını bulundurmak.

c) Radyoaktif madde ile ilgili herhangi bir tehlike ve kaza anında radyasyondan korunmak amacıyla TAEK tarafından belirlenen ekipmanları bulundurmak.

Başvurunun Değerlendirilmesi
MADDE 5- (1) İstenen belgelerin İdareye teslimini müteakiben, İdare tarafından yerinde inceleme yapılarak İnceleme Formu (EK: 2) düzenlenir.

(2) İdare tarafından yerinde yapılan inceleme neticesinde, 4 üncü maddede belirtilen belge ve şartların sağlanması halinde, “Radyoaktif Madde Geçici Depolama İzin Belgesi” düzenlenir. Eksiklikler tespit edilmesi halinde, durum başvuru sahibine bildirilir. Eksikliklerin tamamlanmasından sonra, İdarece yapılacak değerlendirme neticesinde, söz konusu belge düzenlenir.

Belge Sahibinin Yükümlülükleri
MADDE 6- (1) Radyoaktif Madde Geçici Depolama İzin Belgesi sahibinin yükümlülükleri:
a) Radyoaktif madde içeren paketlerin geçici depolanması amacı ile bulundurulduğu antrepo veya depoda meydana gelebilecek kazalarda radyasyon etkilerinden korunmaya yönelik gerekli önlemleri almak,

b) Radyoaktif madde paketlerinin depoya gelişi, istiflenmesi ve sevk işlemlerinde görevli kişilerin, IATA-DGR kitabının 1 inci Bölümünde bulunan Eğitim Uygulamaları kısmındaki Tablo 1.5.A, B ve C’de belirtilen eğitimlerden görev alanına göre eğitim sertifikasına sahip olmalarını sağlamak,

c) Deponun ve radyoaktif madde içeren paketlerin emniyetini sağlamak, yetkisiz kişilerin depoya girmesini engellemek,

ç) Radyasyon ölçüm cihazlarının kalibrasyonlarını süresi içerisinde yaptırarak sertifikalandırmak,

d) Belge koşullarında herhangi bir değişiklik olduğu takdirde değişiklikleri İdareye bildirmek,

e) Acil durumlarda, Acil Müdahale Yardım Planını uygulamaya koymak ve TAEK, AFAD ve TMKTDGM’ nü bilgilendirmek,

f) Radyoaktif maddelerin depolanmasında, IATA-DGR kitabının 9.2 maddesinde belirtilen depolama kriterlerine uymak,

g) Radyoaktif madde içeren paketleri diğer tehlikeli maddelerle birlikte taşımamak ve radyoaktif madde bulunan deponun bulunduğu bölümde başka hiçbir madde bulundurmamak,

ğ) Depolama alanında radyasyon uyarı işaretlerini uygun yerlere asmak,

g) Radyoaktif madde içeren paketlerin antrepoya veya depoya giriş –çıkışında, depolanmasında ve diğer işlemlerinde çalışanların doz izleme programı çerçevesinde kişisel doz raporları kayıtlarını tutmak,

ı) Düzenli olarak çevresel radyasyon ve bulaşma ölçümlerini yaparak kayıtlarını tutmak,

i) Depolama yapılan radyoaktif maddelerle ilgili bilgilerin (gönderici, alıcı ve radyoaktif madde özellikleri vb.) kaydını tutmak ve üçer aylık periyotlarla İdareye bildirmek.

Belgenin Yenilenmesi
MADDE 7- (1) Belgenin zayi olması durumunda, belge ücretinin % 50’sinin yatırılması koşuluyla belge yenilenir.

Belgenin İptali
MADDE 8 – (1) Belge;

a) Belge sahibinin yazılı talebi ile,

b) Bu Yönergenin 6 ıncı maddesi hükümleri doğrultusunda belirtilen hususların yerine getirilmediğinin veya yanlış beyan veya aykırı durumların tespiti halinde,

İptal edilir.

Yürürlük
MADDE 9- (1) Bu Yönerge yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 10-(1) Bu Yönergeyi Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürü yürütür.

Src 5 Belgesi sitemizi twitter ‘dan da takip edebilirsiniz.