Taşımacının Yükümlülükleri nelerdir?
Tehlikeli madde taşımacılığı, lojistik sektörünün en riskli ve en yüksek disiplin gerektiren alanıdır. Bu operasyonlarda “Taşımacı” (Nakliyeci Firma), zincirin en kritik halkalarından biridir. Yönetmelikler, taşımacıyı sadece yükü bir yerden bir yere götüren kişi olarak değil, sürecin güvenliğinden birinci derecede sorumlu taraf olarak tanımlar.
Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik (Madde 21), taşımacının görevlerini net çizgilerle belirlemiştir. Bu kurallara uymamak sadece cezai yaptırım doğurmaz, aynı zamanda kamu güvenliğini de tehlikeye atar. İşte bir taşımacının operasyon öncesinde, sırasında ve sonrasında dikkat etmesi gereken hayati yükümlülükler:
1. Yola Çıkmadan Önce: Belge ve Sürücü Kontrolü
Taşımacının ilk görevi, tekerlek dönmeden önce bürokratik ve teknik uygunluğu denetlemektir.
- Belgelerin Tamlığı: Taşıma evrakları, yazılı talimatlar ve ADR sertifikaları araçta eksiksiz bulunmalıdır.
- Sürücü Yetkinliği: Direksiyon başındaki sürücünün SRC5 (ADR) Mesleki Yeterlilik Belgesi‘ne sahip olduğu mutlaka kontrol edilmelidir.
- Talimatların Anlaşılması: Sürücüye sadece yazılı talimatları vermek yetmez; taşımacı, sürücünün bu talimatları okuyup anladığından ve uygulayabileceğinden emin olmalıdır.
2. Araç ve Ekipman Güvenliği
ADR standartlarına göre, uygun olmayan bir araçla yola çıkmak “ağır kusur” sayılır.
- Görsel Muayene: Yüklemeden önce taşıtta, tankerde veya konteynerde herhangi bir çatlak, sızıntı veya eksik ekipman olup olmadığı görsel olarak denetlenmelidir.
- Test Süreleri: Tankerlerin, tüplü araçların veya konteynerlerin periyodik muayene ve test sürelerinin dolup dolmadığı kontrol edilmelidir. Tarihi geçmiş ekipmanla taşıma yapılamaz.
- Yangın ve Koruma Ekipmanı: Araçta mevzuata uygun yangın söndürme tüpleri ve sürücü için gerekli kişisel koruyucu donanımlar (gözlük, eldiven vb.) eksiksiz bulundurulmalıdır.
3. Operasyonel Kurallar ve Yasaklar
Taşıma süreci başladığında veya yükleme/boşaltma anında uyulması gereken katı kurallar vardır:
- İşaretleme: Tehlike etiketleri (turuncu plakalar) ve levhalar aracın üzerine doğru şekilde takılmalıdır.
- İstiap Haddi: Araç kapasitesinin (istiap haddi) üzerinde yükleme yapılmasına asla izin verilmemelidir.
- Sigara ve Ateş Yasağı: Yükleme/boşaltma sırasında araç çevresinde sigara içilmesi, ateş yakılması veya kıvılcım çıkarabilecek aletlerle çalışılması kesinlikle yasaktır.
4. Kriz Yönetimi ve Raporlama
Herhangi bir aksaklık veya kaza durumunda taşımacının proaktif olması beklenir.
- İhlal Durumunda Durdurma: Eğer taşıma sırasında güvenliği tehlikeye atacak bir ihlal (sızıntı, evrak eksikliği vb.) tespit edilirse, sorun giderilene kadar taşıma derhal durdurulmalıdır.
- Kaza Raporu: Taşımada bir kaza meydana gelirse, ADR hükümlerine uygun bir kaza raporu hazırlanmalı ve kaza tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde Bakanlığa sunulmalıdır.
Taşımacının Kritik Kontrol Listesi
| Kontrol Alanı | Taşımacının Görevi | Kritik Uyarı |
|---|---|---|
| Sürücü ve Belge | SRC5 kontrolü ve evrak teslimi. | Sürücünün talimatları anladığından emin olunmalı. |
| Araç Durumu | Sızıntı, çatlak ve test süresi kontrolü. | Hasarlı tank veya süresi dolmuş test ile yola çıkılamaz. |
| Güvenlik Donanımı | Yangın tüpü ve koruyucu ekipman temini. | Ekipmanlar sürücünün ulaşabileceği yerde olmalı. |
| Operasyon | İstiap haddine uyum ve etiketleme. | Aşırı yükleme kesinlikle yasaktır. |
| Acil Durum | Kazaların Bakanlığa raporlanması. | Raporlama süresi en geç 30 gündür. |
Src 5 Belgesi sitemizi twitter ‘dan da takip edebilirsiniz.